Polikistik over insülin direnci oluşturan bir sendromdur. Peki Polikistik Over Sendromu(PCOS) nedir ve insülin direnci ile nasıl baş edilir?  

Polikistik over sendromu (PCOS), daha çok adolesan dönemdeki genç kadınlarda görülen hormonal bir bozukluktur. Üreme çağındaki kadınların %3,6-15’ini etkilemektedir. Genellikle ergenlik döneminde başlar ve tanısı için üç kriterden ikisi gereklidir:

1-Yumurtlamama (anovulasyon)

2-Aşırı kıllanma (hiperandrojenizim)

3-Polikistik yumurtalıklar

PCOS’ta hastaneye başvuran hastaların semptomları genel olarak şöyledir:

  • Yüz, göğüs, sırt, karın bölgelerinde aşırı kıllanma 
  • Akne, kaş, kirpik, saç dökülmesi 
  • Ses kalınlaşması 
  • Menstrüel döngü bozukluğu 
  • Obezite
  • Depresyon
  • Yeme bozukluğu 
  • Anksiyete

  Bunlara ek olarak Tip 2 diyabet, dislipidemi, yüksek tansiyon, kalp hastalıklarının görülmesi ölüm riskini arttırmaktadır. İnsülin direnci (IR) ise PCOS hastalığında anormal bir sendrom olarak rastlanılmaktadır.

Polikistik Over İnsülin Direnci Oluşumu

  İnsülin direnci çok miktarda olgunlaşmamış yumurtalar üreterek PCOS’un büyümesine yol açan hiper insülinemiyle ilişkili bir hastalıktır. IR normal veya normalin üstünde insülininin bozulmuş biyolojik yanıtıdır. Klinik bulgularına bakıldığında:

  • Metabolik sendrom, 
  • Yüksek kan yağları, 
  • Tip 2 diyabet, 
  • Kalp hastalıkları, 
  • Nonalkolik (alkolsüz) karaciğer hastalığı, 
  • Yüksek tansiyon, 
  • Bazı kanser türleri,
  • Uyku apnesi sıklıkla görülmektedir. 

   IR de obezite inflamasyonunda, insülin direncinin hassasiyetini etkileyerek yağ dokusunun salgılanmasında yumurtalık fizyolojisinde de etkili olabilmektedir. Obezite ve PCOS durumunda yağ dokusu kalınlaşarak insülinin fazla uyarılmasına neden olur. Bu durum hastanın hormon dengesini bozmaktadır. Hormon dengesinin bozulması da kişinin kilo alımına yatkınlığını arttırmaktadır. 

  PCOS’lu kadınlar için tedavi yöntemleri farmakolojik ve tıbbi beslenme tedavisi olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır. Ayriyeten yaşam tarzı değişikliği de insülin duyarlılığını arttırarak hastalığı iyileştirir. 

Polikistik Over İnsülin Direnci Beslenme Tedavisi

  Diyet tedavisi bireyin alması gereken enerjiyi sağlamalı ve uygun miktarda karbonhidrat, protein ve yağ oranı dengesini kapsamalıdır. Özellikle hasta obez ise kilo kaybı ve enerji kısıtlanması yapılarak bireye özgü beslenme tedavisi de uygulanmalıdır. 

Karbonhidrat

PCOS’lu bireyler beslenme açısından düşük glisemik indeksli karbonhidratları tercih etmelidir. Bunun sebebi IR’nin azaltılması ve midenin yavaş bir şekilde doygunluğa ulaşmasını sağlamaktır. Meyve ve sebze alımı arttırılarak yüksek liften zengin beslenilmesi gerekmektedir. 

Yağ

Yağ oranı daha düşük yiyeceklerin tüketilmesi ve yağ içeriğine dikkat edilmesi önemlidir. Bu sebeple doymuş ve trans yağ tüketimi sınırlandırılmalıdır. Doymamış yağlardan olan omega-3 yağ asitleri içeren besinlerin kullanımının insülin direncinde iyileştirme gösterdiği gözlemlenmiştir. Omega-3 yağ asitlerini içeren: Ton balığı, somon, sardalya gibi balıklar tercih edilmelidir. Bitkisel kaynaklardan ise ceviz ve fındık gibi yağlı tohumlar tüketilmelidir.  

Mineraller

 Oksidatif strese karşı antioksidan olarak görev alan ve metabolizma için gerekli olan mineraller selenyum ve çinko’dur. Mikro besinlerden olan selenyum, çinko ve magnezyum insülinin salınmasında rol oynar. Bu mineraller yeterli ve dengeli bir beslenmeyle alınabilir. 

    Sonuç olarak polikistik over sendromlu üreme çağındaki kadınlarda IR, üreme fonksiyonları ve metabolik hastalıkların iyileşebilmesi için beslenme tedavisi önemli rol oynamaktadır. Bunun için bir beslenme uzmanı eşliğinde hastanın diyet tedavisinin planlanması gerekmektedir. Klinik beslenme konusunda uzman diyetisyenimizden destek almak ve aklınızdaki tüm soruları sormak için bize ulaşın.